Nowość w zbiorach naszego Muzeum- plakietka z popiersiem Zygmunta Laskowskiego

 

 

Szanowni Państwo, bardzo miło jest nam poinformować, że w ostatnim czasie do zbiorów naszego Muzeum dołączył bardzo ciekawy zabytek- na aukcji niemieckiego antykwariatu udało nam się zakupić plakietkę kommemoratywną upamiętniającą polskiego lekarza i anatoma Zygmunta Laskowskiego.

Plakietki kommemoratywne to małe (często mieszczące się w dłoni) płaskorzeźby z brązu lub innego materiału. Mogą mieć charakter pamiątkowy, ale zwłaszcza w okresie renesansu (XVI w) często wykonywano je w celach czysto dekoracyjnych, często ze scenami ze źródeł religijnych, historycznych lub mitologicznych.

Ozdobiona jest tylko jedna strona, co stanowi główny punkt odróżnienia od medalu pamiątkowego, w którym obie strony są zwykle zdobione. Forma zaczęła się w latach czterdziestych XIV wieku we Włoszech, ale w następnym stuleciu rozprzestrzeniła się w całej Europie, zwłaszcza we Francji, Niemczech i Niderlandach.

Nasza plakietka jest wykonana z brązu,  powstała w Szwajcarii w 1916 roku w rocznicę 75 urodzin uczonego. Awers przedstawia zaprojektowany przez artystę – malarza Arnolda Carazettiego profil głowy Laskowskiego zwrócony w prawo, poniżej znajduje się łaciński napis  „Zygmuntowi Laskowskiemu, wybitnemu człowiekowi i anatomowi w 75 rocznicę urodzin. Przyjaciele i uczniowie, 1916″. Na rewersie sygnatura pracowni która wybiła plakietkę:  „Gravure & Frappe Jacot Guillarmod Freres Geneve”

Plakietka nosiła ślady korozji, dlatego musiała być poddana specjalistycznej konserwacji – efekty przed i po można zobaczyć na zdjęciach.

Początki kariery samego Zygmunta Laskowskiego związane są z Warszawą – w 1858 roku wstąpił do nowo utworzonej Akademii Medyko – Chirurgicznej, kontynuującej tradycje Wydziału Lekarskiego Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Powstaniec Styczniowy, współtwórca wydziału lekarskiego na Uniwersytecie Genewskim, na którym objął Katedrę Anatomii. Założył w Genewie Muzeum Anatomiczne oraz zasłynął z wynalezienia przełomowej techniki preparatorskiej balsamowania zwłok i preparatów anatomicznych. Zygmunt Laskowski był również autorem cenionego atlasu anatomicznego wydanego w Genewie w 1894 roku, składający się z 16 barwnych tablic anatomicznych wraz z towarzyszącym im opisem.

Ciekawostką może być fakt że identyczna plakietka jak nasza znajduje się w zbiorach szacownego londyńskiego Science Museum.

„Na granicy życia i śmierci, czyli rzecz o pochówkach nie do końca zmarłych, porodach trumiennych i tafefobii”

Szanowni Państwo serdecznie zapraszamy do zapoznania się z nowym artykułem autorstwa dra Adama Tyszkiewicza i Krzysztofa Schoeneicha
pt. „Na granicy życia i śmierci, czyli rzecz o pochówkach nie do końca zmarłych, porodach trumiennych i tafefobii”, który znajdziecie państwo w czasopiśmie MDWUM nr 10/2020 str. 38-43. Po przeczytaniu artykułu poznacie Państwo historię i legendy o ludziach pochowanych żywcem. Dopełnieniem artykułu są wywiady przeprowadzone z prof. Pawłem Krajewskim i prof. Tadeuszem Nasierowskim.

2020-10-MDMWUM Na granicy życia i śmierci, czyli rzecz o pochówkach nie do końca zmarłych, porodach trumiennych i tafefobii

„Jesienne spacery po Warszawskim Uniwersytecie Medycznym”

Szanowni Państwo, pomimo że wczoraj zaczęła się kalendarzowa zima to za oknem wcale tego nie widać. W nadal jesiennym więc klimacie zapraszamy Państwa serdecznie do obejrzenia pierwszej części nowego cyklu filmów pt „Jesienne spacery z kamerą na WUM”. W dzisiejszym odcinku zatytułowanym „Centrum Dowodzenia Uniwersytetu” – Dyrektor Muzeum Historii Medycyny Dr Adam Tyszkiewicz oprowadzi nas  po trzech budynkach tworzących bijące serce Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: odwiedzimy Rektorat, Centrum Dydaktyczne i Centrum Biblioteczno – Informacyjne.

Dowiecie się Państwo gdzie znajdowała się poprzednia siedziba Rektoratu, zobaczycie jak wygląda i czym jest sala uniwersyteckiego Senatu, zapoznacie się ze znaczeniem insygniów rektorskich oraz podejrzycie co wisi na ścianie w gabinecie Jego Magnificencji profesora Zbigniewa Gacionga. Będziecie mieli Państwo okazję zerknąć na centrum Warszawy z tarasu widokowego znajdującego się na trzecim piętrze Centrum Biblioteczno – Informacyjnego.

Mamy nadzieję że film (który powstał przy udziale Działu Fotomedycznego WUM)  zainteresuje miłośników dziejów Warszawy, historii medycyny oraz studentów Warszawskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Zapraszamy do oglądania!

 

Gra MEMORY- nowy projekt naszego Muzeum

Szanowni Państwo,

Wreszcie możemy się z Państwem podzielić tą dobrą wiadomością- w dniu dzisiejszym pracownicy naszego Muzeum sprawią miłą gwiazdkową niespodziankę dla pracowników Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Będzie to gra MEMORY, która bez wątpienia umili czas młodszym członkom rodziny, ale nie tylko. Gra składa się z  20 par kartoników ze zdjęciami przedstawiającymi zbiory z naszego Muzeum, wykonanymi przez Dział Fotomedyczny. To pierwsza, limitowana edycja tej wyjątkowej zabawki edukacyjnej – następne mamy nadzieję będą jeszcze lepsze.

Nasze gry będą również nagrodami w konkursach, które będziemy organizować w 2021 roku na Facebooku, dlatego bardzo serdecznie zachęcamy do obserwowania naszego profilu.

 

 

 

Oświadczenie dot. wykładu „Medycyna i mumie w starożytnym Egipcie”

Szanowni Państwo,

w dniu dzisiejszym sięgnęła nasze Muzeum Historii Medycyny WUM klątwa Tutenchamona uniemożliwiając nam przeprowadzenie wykładu on-line prof. Andrzeja Niwińskiego pt. „Medycyna i mumie w starożytnym Egipcie”. Za sprawą starań jednego z uczestników spotkaniu, który bez wątpienia nie reprezentował ducha akademickiego, prelekcja została przerwana i postaramy się ją Państwu udostępnić z nagrania na początku Nowego Roku. Dziękujemy za Państwa duże zainteresowanie i słowa wsparcia; dzisiejsza smutna sytuacja jeszcze bardziej zmobilizuje nas do działania. Życzymy jeszcze raz spokojnych a przede wszystkim zdrowych Świąt Bożego Narodzenia i pomyślnego 2021 roku.

                                                                    Dyrektor Muzeum Historii Medycyny
Adam Tyszkiewicz

Wystawa „Śladami Asklepiosa i Paracelsusa”

Od poniedziałku (14.12.20)  naprzeciwko Sali Senatu na pierwszym piętrze Rektoratu możecie oglądać wystawę pt. „Śladami Asklepiosa i Paracelsusa”. Ekspozycja została przygotowana w oparciu o zbiory Muzeum Historii Medycyny WUM i ma w zamiarze ukazać dwa światy: medycyny i farmacji. Prezentowane na niej eksponaty zostały pogrupowane wg kilku grup tematycznych. W farmaceutycznej części wystawy pierwszy zespół stanowią pojemniki apteczne z 1 połowy XX wieku; korespondują z tym zespołem zestawy preparatów z surowcami roślinnymi używanymi do produkcji leków oraz gablota poświęcona sprzętowi laboratoryjnemu wykorzystywanemu w farmacji. Znajdują się tam także oryginalne pieczątki lekarskie oraz  recepty z okresu międzywojennego wraz z kilkoma przykładami leków – np. Neosalwarsan będący skutecznym środkiem na kiłę (przed upowszechnieniem się penicyliny). W sekcji medycznej można znaleźć narzędzia, tudzież przedmioty związane z okulistyką, chirurgią, laryngologią i kardiologią np. oryginalne okulary z czasów II wojny światowej oraz ciśnieniomierz (sfigmomanometr) do badania ciśnienia krwi z ok. 1900 roku. Wystawę uzupełniają kopie obrazów o tematyce medyczno –farmaceutycznej oraz dwa tonda z portretami Asklepiosa i Paracelsusa, będące  fragmentami szafy aptecznej z początków XX wieku.

Autorami wystawy są Krzysztof Schoeneich i Zuzanna Kamińska

Zdjęcia wykonał: Krzysztof Gardulski, Dział Fotomedyczny WUM

 

Wykład on-line „Życie i dokonania Tytusa Chałubińskiego w kontekście 200-lecia urodzin” dr Adama Tyszkiewicza

 

W imieniu Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu oraz Mazowieckiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli Wydział w Warszawie serdecznie zapraszamy Państwa na wykład on-line dra Adama Tyszkiewicza pt. „Życie i dokonania Tytusa Chałubińskiego w kontekście 200-lecia urodzin”, który odbędzie się 16 grudnia o godzinie 17. Prelegent przybliży postać i dokonania najsłynniejszego lekarza dziewiętnastowiecznej Warszawy przyrodnika, społecznika, znanego piewcy Tatr. Jego biografia zostanie przedstawiona na tle realiów społecznych i historycznych epoki z podkreśleniem dokonań na niwie nauk medycznych i przyrodniczych, działalności społecznej oraz oceną jego działań w dobie współczesnej. Podczas prelekcji dowiecie się np. czym pasjonował się Chałubiński podczas pobytu w Dreźnie w 1864 r., gdzie rozważano po śmierci „króla Tatr” zlokalizować jego nagrobek oraz w jaki sposób Akademia Medyczna w Warszawie planowała przed laty uhonorować słynnego lekarza. W spotkaniu wezmą także udział dyrektor Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu Leszek Ruszczyk oraz kierownik Działu Przyrody tejże instytucji Marek Słupek.

Aby wziąć udział w wykładzie należy w dniu 16 grudnia o godzinie 17.00 wejść do pokoju wykładowego- link dostępowy, ID spotkania oraz hasło poniżej:

Serdecznie zapraszamy!

Wykład prof. dra hab. Andrzeja Niwińskiego pt „Medycyna i mumie w starożytnym Egipcie”

W imieniu Muzeum Historii Medycyny oraz prelegenta – prof. dra hab. Andrzeja Niwińskiego serdecznie zapraszamy na wykład pt. „Medycyna i mumie
w starożytnym Egipcie”. To druga z serii dziesięciu prelekcji realizowanych
w ramach projektu „Poznaj tajemnice ciała ludzkiego w teatrze anatomicznym XXI wieku”.

Wykład odbędzie się w formie on-line 17 grudnia 2020 r. o godzinie 17:00 pod adresem https://zoom.us/j/97952855454?pwd=K2VKeUJGSEZLUDdzVTFYMFd0bTY1UT09.

Ze względów technicznych liczba wejść na platformę ograniczona jest do 250 – o uczestnictwie w wydarzeniu decyduje pierwszeństwo połączenia ze wskazanym adresem. Wykład zostanie nagrany i udostępniony na naszej nowej witrynie www.teatranatomiczny.wum.edu.pl

Podczas wykładu zaprezentowane zostaną źródła obecnej wiedzy o staroegipskiej medycynie i lekarzach.  Dowiecie się wszystkiego, co chcielibyście wiedzieć o mumiach znad Nilu: poznacie  metody mumifikacji, sens balsamowania zwłok z punktu widzenia religii staroegipskiej, wreszcie historię rozpowszechniania się wiedzy o mumiach w Europie. Na koniec wspomniane zostanie zagadnienie mumii w Polsce.

 Prof. Andrzej Niwiński jest wybitnym polskim archeologiem, specjalistą w dziedzinie ikonografii religijnej i mitologicznej okresu XXI–XXII dynastii, wieloletnim kierownikiem Misji Skalnej w Hatszepsut oraz założycielem i prezesem Stowarzyszenia Miłośników Egiptu HERHOR.

Wykład organizowany jest w ramach projektu „Poznaj tajemnice ciała ludzkiego w teatrze anatomicznym XXI wieku”, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Wykład  „O klinice dla legionistów, czyli jak działała rzymska służba zdrowia” – prof. Piotr Dyczek

Który z rzymskich cesarzy cierpiał na chroniczną biegunkę a któremu zaszkodził sos z muchomorów? W jaki sposób Galen, jeden z najwybitniejszych lekarzy nowożytnych,  zidentyfikował kto był kochankiem żony cesarza Marka Aureliusza? Ile zarabiał rzymski lekarz i dlaczego rzymscy legioniści stacjonujący w Europie mieli często problemy z oczami?  Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie Państwo podczas wykładu pt. „O klinice dla legionistówczyli jak działała rzymska służba zdrowia” do którego obejrzenia Muzeum Historii Medycyny WUM serdecznie zaprasza. Wykład odbył się 27 października 2020 r. z inicjatywy JM Rektora Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego prof. dr. hab. n. med. Zbigniewa Gacionga w Klinice Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii WUM.  Podczas wykładu, który ma charakter popularnonaukowy, autor przybliża w prosty i przystępny sposób (okraszony duża porcją humoru) meandry rzymskiej medycyny. Creme de la Creme prezentacji to wirtualny spacer po trójwymiarowej rekonstrukcji rzymskiego szpitala wojskowego w Novae (dzisiejsza Bułgaria) gdzie zajrzymy do wszystkich, nawet najbardziej intymnych, zakątków.

Wykład prowadzi profesor Uniwersytetu Warszawskiego Piotr Dyczek,  archeolog klasyczny, autor ponad 200 prac naukowych i szef kilku ekspedycji archeologicznych (m in. W Egipcie, Sudanie i Bułgarii).

Zapraszamy!

Rys. Widok na Wyspę Tyberyjską przedstawioną jako statek, po lewej Świątynia Eskulapa. Giovanni Ambrogio Brambilla, 1582

Nowe depozyty w naszym Muzeum- przedwojenne modele anatomiczne

Szanowni Państwo, chcielibyśmy przedstawić Państwu nowe depozyty, które dotarły do naszego Muzeum.  Są to przedwojenne modele anatomiczne, które użyczono nam dzięki uprzejmości kierownika  Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej prof. Bogdana Ciszka. Wykonane z gipsu (często także z  dodatkiem papieru typu „mache”) oraz ręcznie malowane,  modele takie stały się popularnymi materiałami dydaktycznymi do nauki anatomii na początku XX wieku oraz praktycznym zamiennikiem trudno dostępnych zwłok ludzkich.

Wszystkie trzy modele będą świetnym dodatkiem do naszej otwieranej w zimę 2021 roku wystawy stałej. Jednym z nich jest prezentowana męska figura z wyeksponowaną muskulaturą. Lewe ramię jest uniesione  ze zgiętą w łokciu wyprostowaną ręką. Prawe ramię jest lekko zgięte, skierowane w dół z dłonią złożoną do góry. Ułożenie nóg powoduje skręcenie bioder. Ta pozycja pozwala na określenie i uwidocznienie określonych  grup mięśni rąk i nóg, górnej części klatki piersiowej i bioder zarówno w stanie rozciągniętym i napiętym (po lewej stronie figury), jak i zgiętym i nieco zrelaksowanym (po prawej stronie modelu). Od XVIII wieku do tego rodzaju przedstawienia anatomicznie dopracowanego muskularnego człowieka odnosi się francuskie określenie écorché (obdarty ze skóry) – zarówno w historii sztuki, jak i medycynie.

Najwcześniejsze potwierdzone przedstawienia artystycznych écorchés pochodzą z okresu renesansu. Zachowało się wiele rysunków écorché autorstwa Leonarda da Vinci (1452–1519), na przykład studium ramienia z wyciągniętą do dołu w czterech pozycjach ręką (1509–1510), którą pokazujemy na ostatnim zdjęciu. Inne znane przykłady to „Ecorche” Jean Antoine Houdona z 1767 roku, „Św. Bartłomiej”  Marco d’ Agrate z 1562 roku czy „Smugglerius” Williama Pinka z 1864 roku.

Wszystkie te słynne przedstawienia wraz ze zdjęciami zostały zamieszczone w dziale Sztuka—Dzieła Sztuki  na naszej stronie Teatru Anatomicznego www.teatranatomiczny.wum.edu.pl na którą serdecznie zapraszamy!