Gabinet Profesora Jerzego Choróbskiego

Zapraszamy na naszą nową wystawę poświęconą protoplaście i pionierowi polskiej neurochirurgii, Jerzemu Choróbskiemu.

Jerzy Ludwik Choróbski (1902-1986) ukończył studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie  w 1926 r uzyskując tytuł doktora wszech nauk lekarskich. Po studiach rozpoczął pracę w Klinice Chorób Nerwowych Uniwersytetu Warszawskiego, którą kierował neurolog Kazimierz Orzechowski. Choróbski zdobywał wiedzę i umiejętności również za granicą, między innymi w Klinice Psychiatrycznej Bleulera w Zurychu oraz Klinice Neurologicznej G. Guillaina i na Oddziale Neurologicznym Clovis Vincenta  w Paryżu.  Praktykował także w Klinice Neurologii i Neurochirurgii w Kanadzie na Uniwersytecie Mc Gill w Montrealu, gdzie zajmował się badaniami nad padaczką oraz w Klinice Neurochirurgii w Northwestern University Medical School w Chicago. Po powrocie do Polski pracował w Klinice Chorób Nerwowych na Uniwersytecie Warszawskim i został Kierownikiem Oddziału Neurochirurgii Kliniki Chorób Nerwowych tegoż Uniwersytetu, którą zorganizował. Choróbski był prekursorem polskiej neurochirurgii, wielokrotnie nagradzanym za swój wkład w rozwój medycyny. Jest autorem i współautorem wielu ważnych prac z zakresu neurochirurgii. Został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Otrzymał Doktoraty Honoris Causa Uniwersytetu Mc Gill w Montrealu i Akademii Medycznej w Warszawie. Był Członkiem Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego i wielu innych towarzystw naukowych w Polsce i za granicą.

Wystawę można obejrzeć od poniedziałku do piątku w godz, 8.00-15:30. Wstęp wolny.

 

Biblioteka Farmaceuty

Zapraszamy do obejrzenia naszej najnowszej wystawy „Biblioteka Farmaceuty”, która mieści się na parterze Centrum Biblioteczno-Informacyjnego.  Wystawa opowiada o zainteresowaniach farmaceuty i historyka farmacji Teofila Tugendholda (1855-1935), którego działalność jest ważna także dla historii naszej Uczelni.

 

Noc Muzeów 2023 w Muzeum Historii Medycyny WUM

„Poznaj sekrety warsztatu stomatologa i farmaceuty”

 13 maja 2023r.  w sobotę w godzinach 19.00 – 1.00  odbyła się w naszym muzeum NOC MUZEÓW !

Licznie odwiedzający nas goście zwiedzali wystawy czasowe i stałe:

  1. „Vita Brevis ars Longa”
  2. „200 lat nauczania Medycyny w Warszawie”
  3. Historia Wydziału Farmaceutycznego
  4. Historia Wydziału Stomatologicznego
  5. Historia medycyny transplantacyjnej w Polsce
  6. „Teatr anatomiczny” – pokaz multimedialny w technologii 3D – przy udziale studentów WUM

Wielkim powodzenem cieszyły się warsztaty:

 „Profilaktyka stomatologiczna” przy udziale Studentów z Polskiego Towarzystwa Studentów Stomatologii (PTSS), w tym m. in.:

a) stanowisko profilaktyczne Polskiego Towarzystwa Studentów Stomatologii
– prawidłowe szczotkowanie zębów
– bezpłatny przegląd stomatologiczny przeprowadzany przez studentów Wydziału Lekarsko – Stomatologicznego
b) interaktywne stoisko: „Wiercenie w zębach-wczoraj i dziś”

 „Farmacja praktyczna” przy udziale Studentów z Polskiego Towarzystwa Studentów Farmacji (PTSF), będzie można m. in.:

– wykonać własną maść, krem
– obejrzeć pod mikroskopem różne preparaty np.: (pasożyty i botanikę)
– wziąć udział w grze planszowej o opiece farmaceutycznej

„ Zdrowie pod kontrolą” stanowiska prowadzone przez studentów IFMSA:

– rejestracja potencjalnych dawców szpiku do bazy DKMS
– badanie poziomu cukru, pomiar ciśnienia tętniczego
– pomiar składu i masy ciała
– spirometria
– trenażer do operacji laparoskopowych

„Transplantacje” Poltransplant – stanowisko eksperckie

Podczas Nocy Muzeów można było wysłuchać ciekawych wykładów :

„Ząb mądrości” dr Marcin Aluchna,
„Początki nauczania farmacji w Warszawie 1809 –1879” dr Maria Turos,
„Fakty i mity na temat dawstwa szpiku” Poltransplant: Klaudia Nestorowicz-Kałużna ,”O przeszczepianiu narządów”  Teresa Danek 

Goście brali też udział w konkursie, w którym do wygrania były koszulki kubki muzealne.

Mikołaj Kopernik 1473-1543

Szanowni Państwo,

zapraszamy do obejrzenia naszej wystawy w czytelni Biblioteki Głównej WUM, gdzie przybliżamy postać Mikołaja Kopernika jako lekarza.

Mikołaj Kopernik żył na przełomie średniowiecza i renesansu, w okresie wielkich przemian i odkryć, odrodzenia się humanistycznych ideałów starożytności oraz wiary w potęgę rozumu ludzkiego. Jednocześnie w owym okresie istniały nadal bardzo ścisłe związki pomiędzy astronomią, astrologią i medycyną. Panowało przekonanie, że ciała niebieskie, a w szczególności położenie oraz ruchy gwiazd i planet wywierają bezpośredni wpływ na zdrowie człowieka.

Mikołaj Kopernik zapisał się w historii głównie jako astronom i twórca systemu heliocentrycznego, lecz będąc wszechstronnym człowiekiem renesansu zajmował się także matematyką, fizyką, ekonomią, filozofią. Był doktorem prawa i mężem stanu. W obszarze jego zainteresowań była też geografia, a zwłaszcza kartografia. Był wreszcie lekarzem, który przez ponad 40 lat uprawiał praktykę lekarską.

Po studiach w Krakowie (1491-1495) i po ukończonych studiach prawniczych w Bolonii (1495-1500), w 1501 roku Mikołaj rozpoczął studia medyczne w uniwersytecie w Padwie, słynącym z wysokiego poziomu nauczania, teatru anatomicznego oraz ze znakomitych profesorów, wykładowców zarówno medycyny teoretycznej jak i praktycznej.

Studia były czterostopniowe. Pierwszy i drugi stopień poświęcony był studiom i interpretacji dzieł Avicenny, Galena i Hipokratesa, trzeci stopień medycynie praktycznej, a czwarty chirurgii. Czas studiów trwał co najmniej trzy lata, oraz dodatkowo należało odbyć rok praktyki pod kierunkiem wybitnego lekarza. Po dwóch latach zdobywało się tytuł bakałarza, po trzech licencjata, który upoważniał do praktyki lekarskiej.

Kopernik odbył trzyletnie studia uzupełnione praktyką, co umożliwiło mu otrzymanie stopnia licencjata i upoważniało do wykonywania praktyki lekarskiej.

W 1503 roku Mikołaj Kopernik wrócił na Warmię i został lekarzem kolejnych biskupów warmińskich. Leczył także poza granicami diecezji warmińskiej, wyjeżdżał do chorych do Gdańska i Królewca. W swej działalności lekarskiej nawiązał Kopernik naukowe kontakty z wybitnymi lekarzami Odrodzenia, ustalając z nimi rozpoznania trudniejszych przypadków chorobowych. Zapoznany w Padwie z zagadnieniami higieny i epidemiologii pomagał podczas wybuchu choroby zakaźnej na Wybrzeżu i na Warmii.

Swoją wiedzę lekarską pogłębiał przez lekturę wielu dzieł z zakresu medycyny. W księgozbiorze posiadał dzieła kilkudziesięciu autorów, zarówno starożytnych autorytetów medycznych, jak i współczesnych mu podręczników z zakresu chorób wewnętrznych, chirurgii czy anatomii, a także medycyny praktycznej. W niektórych odnalezionych dziełach medycznych, które były własnością Kopernika, zachowały się na marginesach jego odręczne notatki związane z praktyką lekarską oraz recepty. Na marginesie jednej z nich napisał „zapamiętaj to lekarzu! Prawdziwe jest powiedzenie Awicenny, że nie wiedzący doprowadza do zabójstwa i dlatego jego powiedzenie powinno być w pamięci każdego ostrożnego lekarza”.

Do obowiązków lekarza należało nie tylko wypisanie odpowiedniej recepty, ale także własnoręczne przygotowanie medykamentu i dostarczenie go choremu. Recepty Kopernika niczym nie odbiegały od innych recept ówczesnych lekarzy w Europie. Mikołaj korzystał ze składników pochodzących z zielarstwa medycyny ludowej oraz zalecanych przez Dioskurydesa, Avicennę i innych mistrzów terapii medycznej. Unikał jednak popularnych wówczas środków nie kojarzących się dziś z medycyną, takich jak mocz, żaby, węże nietoperze, zwierzęce pazury czy substancje trujące. Mikołaj starał się zachować racjonalność i rozwagę, uważając, że najlepsze są krótkie recepty.

Kopernik jako medyk nie dokonał żadnego przełomu w medycynie, chociaż zaliczał do wybitniejszych lekarzy – praktyków epoki odrodzenia. Dla nas jest przede wszystkim genialnym astronomem, którego rękopis dzieła O obrotach sfer niebieskich, został wpisany w 1999 roku na listę Pamięć świata UNESCO. Dla jego współczesnych kanonik fromborski Kopernik był przede wszystkim lekarzem, o czym świadczą jego portrety z epoki z konwalią w ręku – średniowiecznym symbolem sztuki lekarskiej.

Monika Klimowska

VITA BREVIS ARS LONGA

 

Szanowni Państwo,

Muzeum Historii Medycyny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego serdecznie zaprasza na wernisaż  wystawy pt: „ VITA BREVIS ARS LONGA…”, który odbędzie się  12 grudnia (poniedziałek)  o godz 10.00 w Centrum Biblioteczno – Informacyjnym, na I piętrze w Galerii Wystaw Czasowych.

Wystawa poświęcona jest  medycynie starożytnej Grecji w okresie największego rozkwitu. Głównym jej bohaterem jest Hipokrates i jego dziedzictwo oraz starożytni bogowie medycyny greckiej.  Tytuł wystawy jest łacińską wersją maksymy Hipokratesa, która po polsku brzmi:  „Życie krótkie, sztuka długa… ” Oznacza to, że do poznania sztuki medycznej nie wystarczy życie jednego człowieka – potrzebna jest praca wielu pokoleń.

 

Obraz Dni

 

Muzeum Historii Medycyny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego zaprasza na wystawę malarstwa Wandy Piskorskiej Obraz dni.

Prezentowane obrazy Wandy Piskorskiej, absolwentki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, podejmują trudną tematykę traumatycznego doświadczenia, jakim była pandemia.

Cykl Obraz dni został namalowany w ramach Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Kurator: Monika Klimowska

Wystawę można oglądać w siedzibie Muzeum, ul. Żwirki i Wigury 63, 02-091 Warszawa, w godz. 9.00 – 16.00, wstęp wolny.

 

200 lat nauczania medycyny w Warszawie

 

Szanowni Państwo,

od 5 października 2022 zapraszamy do oglądania naszej wystawy, zorganizowanej przy współpracy Biura Komunikacji i Promocji, pt.: 200 lat nauczania medycyny w Warszawie, która prezentowana jest w Centrum Dydaktycznym, na pierwszym piętrze przy ul. Ks. Trojdena 2a.

Na wystawie można prześledzić historię nauczania medycyny w Warszawie od 1809 roku, kiedy to powstał Wydział Akademicko-Lekarski, następnie Wydział Lekarski w strukturze Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, Akademia Medyko-Chirurgiczna, Wydział Lekarski w strukturach Szkoły Głównej, rosyjskojęzycznego Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie odrodzonego, polskojęzycznego UW. Wystawa opowiada też trudne dzieje tajnego nauczania medycyny w czasie II wojny światowej, reaktywacji Wydziału Lekarskiego w czasach powojennych. Przypomina też historię przekształcenia Wydziału Lekarskiego UW w samodzielną Akademię Medyczną, a także okoliczności zmiany nazwy na Warszawski Uniwersytet Medyczny.

Dzieje te są bogato ilustrowane zdjęciami ze zbiorów Muzeum Historii Medycyny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, a także, między innymi, Archiwum Akt Dawnych, Muzeum Narodowego w Warszawie, Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz fotografiami ilustrującymi nowoczesne oblicze współczesnej medycyny dostarczone przez Biuro Komunikacji i Promocji WUM. W gablotach eksponowane są oryginalne medale, dokumenty, zdjęcia, będące dziedzictwem naszej Alma Mater.

Wystawa poświęcona prof. Tadeuszowi Koszarowskiemu

Zapraszamy do oglądania nowej ekspozycji w Centrum Biblioteczno-Infomacyjnym WUM, w czytelni, na II piętrze!

Wystawa poświęcona jest prof. Tadeuszowi Koszarowskiemu (1915-2002), chirurgowi, onkologowi, naukowcowi, organizatorowi służby zdrowia, społecznikowi, humaniście, sportowcowi.

W gablotach prezentujemy wybrane pamiątki ze spuścizny Profesora podarowanej do zbiorów Muzeum przez Annę i Piotra Zborowskich.

Tadeusz Koszarowski był długoletnim dyrektorem Instytutu Onkologii w Warszawie, inicjatorem i twórcą Centrum Onkologii na Ursynowie.

Profesor stworzył oryginalne programy profilaktyki, diagnozowania i leczenia nowotwórów w opraciu o ogólnopolską sieć placówek onkologicznych.

Był twórcą polskiej chirurgii onkologicznej, inicjatorem ustanowienia Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych.

„Sztuka uzdrawiania w malarstwie i grafice epoki nowożytnej”

 

Szanowni Państwo,

zapraszamy do obejrzenia nowej wystawy, która została urządzona w naszym łączniku pomiędzy budynkami  Rektoratu  i CBI. 

Muzeum Historii Medycyny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego ma zaszczyt zaprezentować reprodukcje malarstwa i grafiki, przede wszystkim sztuki holenderskiej i flamandzkiej XVII wieku, której tematem jest spotkanie pacjenta z lekarzem.

Utożsamiający związek pomiędzy medycyną i sztuką wynika już z klasycznej definicji sztuki pochodzącej od Arystotelesa a rozwiniętej przez św. Tomasza z Akwinu. Według niego sztuka jest zasadą poprawnego wytwarzania dzieł zamierzonych, a racją jej bytu jest uzupełnienie braku pozostawionego przez naturę – Ars imitatur naturam et suplet defectum naturae in illis inquibus – natura deficit Sztuka naśladuje naturę i dopełnia zastane braki. Najdotkliwszym dla człowieka brakiem jest brak zdrowia. Medycyna, tak jak sztuka, naśladuje naturę, której cechą podstawową jest celowość. Sztuka lekarska rozpoznaje, czy natura dopuszcza naprawienie określonego braku. Medycyna jest więc obrazem wiedzy o świecie i naprawianiem świata. Ten humanistyczny cel jest niezbędny do tego, by wymiar naukowy nie pochłonął istoty, czyli chorego, by medycyna i opieka medyczna nie sprowadziły człowieka jedynie do przypadku choroby.

Kręta i najeżona pułapkami była droga prowadząca do rozpoznawania przez medycynę praw natury. Przed XX stuleciem, bardzo często nawet mniej poważne choroby mogły prowadzić do śmierci lub trwałego kalectwa. Nie dziwi więc fakt, że relacja między osobą chorą a osobą, która leczy była częstym tematem pojawiającym się w sztukach pięknych, czasem traktowanym z dozą humoru.

W epoce nowożytnej popularność zyskało malarstwo rodzajowe, szczególnie wśród artystów holenderskich i flamandzkich. Malarze zgłębiali wiele aspektów życia codziennego i wykorzystywali ich różnorodność w swojej twórczości. Jednym z popularnych tematów była medycyna. Powstawały dzieła ukazujące lekarzy zajętych cierpiącymi, chorymi ludźmi, piętnujące postępowanie znachorów, wyśmiewające łatwowierność niewykształconych pacjentów. Sceny te rozgrywały się w ubogich gospodach, na zatłoczonych jarmarkach czy w domach zamożnego mieszczaństwa.

Jednym z bardziej popularnych tematów było badanie pulsu oraz badanie moczu na podstawie wylądu. Powtarzającym się motywem są przedstawienia lekarzy wzywanych do zbadania dziewcząt dotkniętych miłosną chorobą. Ból zęba jest często ukazywany przez artystów w satyrycznych ujęciach, podobnie jak proste zabiegi chirurgiczne wykonywane przez medyków, w tym również usuwanie „kamienia szaleństwa” z czaszki dotkniętego obłędem pacjenta.

 

Monika Klimowska
Muzeum Historii Medycyny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

200 lecie Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego

Szanowni Państwo,

Mamy przyjemność poinformować, że już 6 grudnia o godzinie 13.00 w Centrum Dydaktycznym WUM odbędzie się jubileuszowa uroczystość 200 lecia nieprzerwanej działalności Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego.

Swoje święto Towarzystwo TLW rozpoczyna wystawą portretów lekarzy warszawskich – członków i przyjaciół TLW – działających współcześnie przedstawicieli naszej wielkiej wspólnoty akademickiej. Twórcą prezentowanych portretów jest malarz, artysta Tytus Byczkowski, a   współorganizatorem wystawy jest nasze Muzeum.

Utworzone 6 grudnia 1820 roku, z inicjatywy grupy profesorów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo Lekarskie Warszawskie przez następne 200 najtrudniejszych lat w historii Polski realizowało pomimo przeciwności i burz dziejowych swoje naczelne hasło – „Służyć Ludziom i Ojczyźnie”, przechowując i rozwijając najpiękniejsze tradycje i najlepsze wzorce postępowania lekarskiego.