Miesiąc: styczeń 2021

Opublikowane w

Historia strzykawki- audycja w Programie Polskiego Radia

Szanowni Państwo, wczoraj mieliśmy  przyjemność gościć w 1 Programie Polskiego Radia w audycji  „Eureka”, gdzie opowiadaliśmy historię strzykawki .

Poniżej zamieszczamy link z podcastem do tego wydarzenia:

W starożytności do wlewania płynów poprzez naturalne otwory ciała zwykle używano pęcherzy zwierzęcych dołączonych do drewnianych lub kościanych  rurek. „Strzykawki” takie były używane głównie do wykonywania lewatyw , który to zabieg wraz z upuszczaniem krwi był uważany za panaceum na wiele przypadłości.

Pomysł użycia strzykawki do terapii dożylnej pojawił się dopiero w  XVII wieku  wraz z odkryciem  krążenia krwi przez Anglika Williama Harvey’a  w 1628 roku.

Kolejny Anglik, Christopher Wren, stwierdził, iż krążenie krwi może zostać wykorzystane do rozprowadzenia płynnych lekarstw do różnych części ciała.
W 1656 roku wykonał iniekcje dożylne wina, piwa i opium u psów. Posłużył się  urządzeniem ze świńskiego pęcherza zakończonego stosiną pióra gęsiego.

Poważne zainteresowanie iniekcjami pojawiło się na początku XIX wieku. W 1844 roku wynaleziono wydążoną i pustą w środku igłę a w 1853 roku Francuz Charles Gabriel Pravaz i  Szkot Alexander Wood, niezależnie od siebie wynaleźli strzykawkę w formie w której znamy ją obecnie – z cylindrem, tłokiem i igłą.

Na początku strzykawki były wielorazowe, metalowo-szklane i szklane (co wiązało się z dużymi kosztami produkcji i łatwo ulegały uszkodzeniom) a  zastrzyki głownie w celu i złagodzenia bólu (morfina), potem zaczęto wstrzykiwać inne środki  np chininę w celu  leczeniu malarii, lub chlorek rtęci  w celu leczenia kiły.

W latach dwudziestych XX wieku wynalezienie insuliny spowodowało gwałtowny wzrost produkcji strzykawek na świecie: w 1920 roku było to ok. 100,000  rocznie, w latach 30 już 2,5 mln a w 1952 7.5 mln. Obecnie w samych tylko USA, diabetycy zużywają ich ponad miliard rocznie.

W 1950 r. Arthur Smith w USA otrzymał patent na jednorazową szklaną strzykawkę co znacznie ułatwiło program   masowych szczepień (np. przeciwko polio w latach 50 XX w.)

W 1956 roku patent na jednorazową plastikową strzykawkę otrzymał nowozelandczyk Colin Murdoch  ale minęło ponad  20 lat zanim  plastikowa jednorazowa strzykawka upowszechniła się na całym świecie.

Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z nagraniem!

Opublikowane w

Jubileuszowe logo z okazji dziesięciolecia istnienia Muzeum Historii Medycyny WUM

Szanowni Państwo, w tym roku świętujemy dziesiątą rocznicę powstania naszego Muzeum.  Z tej okazji chcielibyśmy podzielić się z Państwem specjalnym jubileuszowym logo.  Muzeum Historii Medycyny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego powstało z inicjatywy JM Rektora prof. Marka Krawczyka. 30 maja 2011 r. Senat WUM podjął uchwałę powołującą Muzeum, którego regulamin zatwierdził Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Serdecznie dziękujemy za wszystkie miłe słowa kierowane w naszą stronę  i mamy nadzieję, że już wkrótce zobaczymy się z Państwem osobiście na organizowanych przez nas wydarzeniach.
Opublikowane w

Trwa budowa nowoczesnego teatru anatomicznego

Szanowni Państwo, dzisiaj chcielibyśmy podzielić się zdjęciami z  trwających już zaawansowanych prac nad stworzeniem wyjątkowej przestrzeni – nowoczesnego teatru anatomicznego. Dzięki dotacji z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” już wkrótce powstanie widownia i miejsce do prezentacji multimedialnych pokazów odkrywających tajemnice anatomii ciała ludzkiego. Realizacja tej nowatorskiej przestrzeni edukacyjnej pozwoli w przystępny i ciekawy sposób edukować naszych gości w tematach związanych nie tylko z medycyną, ale również historią i sztuką. Mamy nadzieję, że jeszcze w tym roku uda nam się spotkać na warsztatach organizowanych w naszym nowo powstającym pomieszczeniu muzealnym. Tymczasem zachęcamy do zapoznania się ze stroną projektową, gdzie oprócz dawki interesującej wiedzy i informacji o organizowanych wydarzeniach, na bieżąco zamieszczamy relacje dotyczące postępów w realizacji naszego projektu: http://teatranatomiczny.wum.edu.pl/

📷 Krzysztof Gardulski, Dział Fotomedyczny WUM

Projekt „Poznaj tajemnice ciała ludzkiego w teatrze anatomicznym XXI w.” dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki.
Opublikowane w

Wykład on-line dra Adama Tyszkiewicz pt. „Lekcje anatomii doktorów Tulpa, Egbertsza, Deijmana i Ruyscha – fenomenem malarstwa XVII w.”

Szanowni Państwo, w imieniu Dyrektora Muzeum Historii Medycyny dra Adama Tyszkiewicza serdecznie zapraszamy na wykład pt. „Lekcje anatomii doktorów Tulpa, Egbertsza, Deijmana i Ruyscha – fenomenem malarstwa XVII w.”
To trzecia z serii dziesięciu prelekcji realizowanych w ramach projektu „Poznaj tajemnice ciała ludzkiego w teatrze anatomicznym XXI wieku”.
Wykład odbędzie się w formie on-line 28 stycznia 2021 r. o godzinie 17:00 pod adresem: https://zoom.us/j/93293129949…
Ze względów technicznych liczba wejść na platformę ograniczona jest do 250 – o uczestnictwie w wydarzeniu decyduje pierwszeństwo połączenia ze wskazanym adresem. Wykład zostanie nagrany i udostępniony na naszej nowej witrynie: www.teatranatomiczny.wum.edu.pl
„Lekcja anatomii doktora Tulpa” Rembrandta to jeden z najsłynniejszych, najbardziej fascynujących i najczęściej obecnie reprodukowanych obrazów. Znany przez każdego medyka, a także historyka sztuki, łączy w sobie doskonale treść humanistyczną z anatomiczną, a przede wszystkim prezentuje niezwykłą maestrię wykonania. Z malowidłem wiąże się wiele ciekawych historii dotyczących amsterdamskiej gildii chirurgów, zwłok poddawanych autopsji oraz tytułowego doktora Tulpa zwanego w Amsterdamie „Wesaliuszem Północy”. Warte przypomnienia są także malowidła portretujące przy pracy innego słynnego holenderskiego anatoma Frederika Ruyscha, ponieważ przy ich okazji można opowiedzieć widzom historię jego niezwykłej kolekcji preparatów anatomicznych, która ostatecznie dzięki staraniom cara Piotra I trafiła do Petersburga.
Wykład organizowany w ramach projektu „Poznaj tajemnice ciała ludzkiego w teatrze anatomicznym XXI w.”, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Opublikowane w

Publikacja „Teka Gdańska-Ignacy Klukowski” dołączyła do zbiorów naszego Muzeum

Szanowni Państwo, z przyjemnością informujemy, że dzięki uprzejmości wydawcy – Stowarzyszenia na Rzecz Edukacji Filmowej otrzymaliśmy publikację zatytułowaną „Teka Gdańska – Ignacy Klukowski”, zawierającą reprodukcje 100 obrazów, zmarłego w 1978 r.  gdańskiego malarza.

Publikacja zawiera reprodukcje panoram miasta, portrety zwykłych gdańszczan, akty kobiece, pejzaże nadmorskie, portowe i stoczniowe, i 8 dzieł wykonanych przy okazji prac konserwatorskich gdańskich zabytków.  Załączony do teki jest bogato ilustrowany przewodnik informujący
o twórczości artysty.

Wydawnictwo ma charakter kolekcjonerski a 274 egzemplarz z 300 ogólnie wydanych , został przekazany do zbiorów naszego Muzeum przez prezesa Stowarzyszenia na Rzecz Edukacji Filmowej, pana Jacka Borzycha.

Publikacja została też udostępniona w formie elektronicznej na stronie internetowej www.gdff.pl.

Ignacy Klukowski urodził się w 1908 roku na Wileńszczyznie, a  edukację malarską pobierał w Wilnie i Paryżu. Ten nagradzany na prestiżowych wystawach malarz po wojnie osiedlił się w Gdańsku i aktywnie   uczestniczył
w odnawianiu zniszczonych wojną gdańskich zabytków, m.in. Sali Czerwonej Gdańskiego Ratusza. Obecnie uznaje się go za jednego z najlepszych polskich marynistów, na swoich obrazach oprócz utrwalania ruin gdańskiego starego miasta malował życie w porcie, stoczni, pracę rybaków oraz portrety bliskich
i znajomych. Zmarł w 1978 roku.

Opublikowane w

Nowość w zbiorach naszego Muzeum- plakietka z popiersiem Zygmunta Laskowskiego

 

 

Szanowni Państwo, bardzo miło jest nam poinformować, że w ostatnim czasie do zbiorów naszego Muzeum dołączył bardzo ciekawy zabytek- na aukcji niemieckiego antykwariatu udało nam się zakupić plakietkę kommemoratywną upamiętniającą polskiego lekarza i anatoma Zygmunta Laskowskiego.

Plakietki kommemoratywne to małe (często mieszczące się w dłoni) płaskorzeźby z brązu lub innego materiału. Mogą mieć charakter pamiątkowy, ale zwłaszcza w okresie renesansu (XVI w) często wykonywano je w celach czysto dekoracyjnych, często ze scenami ze źródeł religijnych, historycznych lub mitologicznych.

Ozdobiona jest tylko jedna strona, co stanowi główny punkt odróżnienia od medalu pamiątkowego, w którym obie strony są zwykle zdobione. Forma zaczęła się w latach czterdziestych XIV wieku we Włoszech, ale w następnym stuleciu rozprzestrzeniła się w całej Europie, zwłaszcza we Francji, Niemczech i Niderlandach.

Nasza plakietka jest wykonana z brązu,  powstała w Szwajcarii w 1916 roku w rocznicę 75 urodzin uczonego. Awers przedstawia zaprojektowany przez artystę – malarza Arnolda Carazettiego profil głowy Laskowskiego zwrócony w prawo, poniżej znajduje się łaciński napis  „Zygmuntowi Laskowskiemu, wybitnemu człowiekowi i anatomowi w 75 rocznicę urodzin. Przyjaciele i uczniowie, 1916″. Na rewersie sygnatura pracowni która wybiła plakietkę:  „Gravure & Frappe Jacot Guillarmod Freres Geneve”

Plakietka nosiła ślady korozji, dlatego musiała być poddana specjalistycznej konserwacji – efekty przed i po można zobaczyć na zdjęciach.

Początki kariery samego Zygmunta Laskowskiego związane są z Warszawą – w 1858 roku wstąpił do nowo utworzonej Akademii Medyko – Chirurgicznej, kontynuującej tradycje Wydziału Lekarskiego Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Powstaniec Styczniowy, współtwórca wydziału lekarskiego na Uniwersytecie Genewskim, na którym objął Katedrę Anatomii. Założył w Genewie Muzeum Anatomiczne oraz zasłynął z wynalezienia przełomowej techniki preparatorskiej balsamowania zwłok i preparatów anatomicznych. Zygmunt Laskowski był również autorem cenionego atlasu anatomicznego wydanego w Genewie w 1894 roku, składający się z 16 barwnych tablic anatomicznych wraz z towarzyszącym im opisem.

Ciekawostką może być fakt że identyczna plakietka jak nasza znajduje się w zbiorach szacownego londyńskiego Science Museum.

Wszystkie Prawa Zastrzeżone – Muzeum Historii Medycyny