Szanowni Państwo, jest nam bardzo miło podzielić się z Państwem kolejnym przedsięwzięciem naszego muzeum. W ostatnim czasie, w budynku Wydziału Nauk o Zdrowiu przy ulicy Ciołka zawisła galeria rektorska. Na niniejszej ekspozycji prezentowani są wszyscy rektorzy lekarze związani z akademickimi murami Warszawy, począwszy od Szkoły Głównej, przez Uniwersytet Warszawski, Akademię Medyczną a wreszcie Uniwersytet Medyczny. Mamy nadzieję, że galeria ta będzie cieszyć oko studentów naszej Alma Mater i przybliży jej jakże ciekawą historię.
Rektorzy lekarze w murach
Uniwersytetu Warszawskiego, Szkoły Głównej, Akademii Medycznej
i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Poczet portretów rektorskich jest nieodłączną częścią wielu uniwersytetów. Sprawowanie tej zaszczytnej funkcji niesie bowiem ze sobą wielce odpowiedzialne zadania. Reprezentacja uczelni, zarządzanie nią czy dbanie o jakość kształcenia przyszłych pokoleń studentów to jedynie niektóre z nich. Każdy z rektorów dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu tworzył miejsce dla przyszłych członków środowiska medycznego i zapisał się na kartach historii. Galerie, upamiętniające te ważne postaci, są niezwykle potrzebne do budowania historycznej świadomości w społeczności akademickiej.
Na niniejszej ekspozycji prezentowani są wszyscy rektorzy lekarze związani z akademickimi murami Warszawy. Pierwszym w dziejach, rozpoczynający ową galerię, był Józef Mianowski, słynny fizjolog, który reprezentował działającą w latach 1862-1869 Szkołę Główną. Drugim rektorem lekarzem, który stanął na czele Uniwersytetu Warszawskiego, był znany pediatra – Józef Brudziński. Jego kadencja lat 1915-1917 przypadła na czas okupacji niemieckiej w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim. W okresie międzywojennym jeszcze czterech lekarzy kierowało stołecznym Uniwersytetem: psychiatra Jan Mazurkiewicz, dermatolog Franciszek Krzyształowicz, pediatra Mieczysław Michałowicz oraz farmakolog Jerzy Modrakowski. Ten ostatni objął funkcję rektora w dniu wybuchu II wojny światowej, nie miał więc możliwości zainaugurowania nowego roku akademickiego. Po otwarciu w 1945 roku Uniwersytetu Warszawskiego przedstawiciele nauk medycznych jeszcze przez pięć lat działali w strukturach tej uczelni. Jednak 1 stycznia 1950 roku decyzją władz państwowych powołano nową uczelnię – Akademię Lekarską, bardzo szybko przemianowaną na Akademię Medyczną.
22 marca 2008 roku Akademia Medyczna stała się Warszawskim Uniwersytetem Medycznym, a już rok później świętowano okrągły jubileusz 200-lecia nauczania medycyny na poziomie wyższym w stolicy Polski. Na przestrzeni dziesiątków lat na czele Akademii Medycznej stali przedstawiciele przeróżnych dziedzin medycyny, m.in. fizjolog Franciszek Czubalski (w latach 1947-1949 także rektor UW), epidemiolog Marcin Kacprzak, chirurg Jan Nielubowicz, radiolog Bogdan Pruszyński, chirurg Tadeusz Tołłoczko, immunolog Andrzej Górski i chirurg szczękowo-twarzowy Janusz Piekarczyk. Po przekształceniu Akademii w Uniwersytet funkcję rektora pełnili: internista Leszek Pączek, chirurg Marek Krawczyk i ginekolog Mirosław Wielgoś. Każdy z nich miał ogromny wkład w rozwój uczelni, która od lat przoduje w rankingach polskich szkół wyższych o profilu medycznym.
Prezentowane w tej galerii portrety są dwojakiego rodzaju. Pierwszą grupę stanowią kopie obrazów rektorskich, które wiszą w najważniejszym budynku UW przy Krakowskim Przedmieściu oraz
w budynku Rektoratu WUM na kampusie Banacha. Tego typu malarskie wizerunki charakteryzują się powtarzającymi elementami symbolicznymi. Rektorzy ukazywani są ze wszystkimi oznakami dostojeństwa i godności, tj. berłem – symbolem władzy, łańcuchem – symbolem godności pełnionego urzędu oraz pierścieniem oznaczającym zaślubiny z uczelnią. Nie we wszystkich jednak przypadkach zachowały się do naszych czasów obrazy rektorów lekarzy. Przedwojenne portrety Mianowskiego i Krzyształowicza spaliły się w czasie wojny, zaś obrazu Modrakowskiego, ze względu na specyficzny czas urzędowania tego rektora, nigdy nie namalowano. Z tego też powodu drugą grupę wizerunków w naszej galerii tworzą zastępcze historyczne portrety w postaci zdjęć i rycin.
Ważną częścią Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego jest obecnie Wydział Nauk o Zdrowiu. Ta jednostka uczelniana o ponaddwudziestoletniej historii może poszczycić się bogatą ofertą dydaktyczną, szeroką działalnością naukową, a także organizacją prestiżowych wydarzeń i konferencji. Jest to niezwykle istotna składowa naszej Alma Mater – kształci bowiem przyszłych pielęgniarzy, położnych, ratowników medycznych, specjalistów zdrowia publicznego czy dietetyków, którzy, jak wiemy, są nieodłączną częścią świata medycznego. Prestiż stanowiska i świadomość wkładu ich pracy w ochronę zdrowia zwiększają się z każdym rokiem. Na naszej uczelni jest wiele reprezentantów wyżej wymienionych profesji – bardzo możliwe więc, że pewnego dnia przedstawiciel tej jednostki uczelnianej będzie dumnie reprezentował naszą Alma Mater, a jego portret dołączy do galerii.